Licówki to cienkie „płytki” mocowane na przedniej powierzchni zęba, które poprawiają kolor, kształt i proporcje uśmiechu. Najpopularniejsze są dwa rozwiązania, czyli porcelana (ceramika) oraz kompozyt. Różnią się estetyką, trwałością, zakresem preparacji, możliwością naprawy, kosztem i czasem leczenia. Poniżej znajdziesz rzetelne porównanie. Bez marketingu, za to z praktycznymi wnioskami.
Jak działają i kiedy mają sens
Licówki porcelanowe wykonuje się w pracowni technicznej na podstawie skanu/wycisku i planu estetycznego (wax-up/mock-up). To rozwiązanie dla osób oczekujących najwyższej naturalności i stabilności koloru przy minimalnej grubości materiału.
Licówki kompozytowe buduje się bezpośrednio w gabinecie z warstw materiału światłoutwardzalnego albo pośrednio (CAD/CAM). Sprawdzają się, gdy zależy nam na szybkiej metamorfozie, łatwej korekcie lub bardziej elastycznym budżecie.
Estetyka, czyli przezierność, „żywość” i stabilność koloru
Porcelana najlepiej imituje szkliwo. Pięknie przepuszcza światło i długo zachowuje barwę. To wybór pierwszego rzutu przy wysokich wymaganiach estetycznych (przedni odcinek, korekta kształtu i symetrii, przebarwienia oporne na wybielanie).
Kompozyt daje dziś bardzo ładny efekt i świetnie nadaje się do drobnych korekt, zamykania diastem czy wyrównania krawędzi. Trzeba jednak liczyć się z większą podatnością na przebarwienia i matowienie w perspektywie lat, regularne polerowania pomagają utrzymać połysk.
Trwałość i odporność na uszkodzenia
Porcelana jest twardsza i stabilniejsza w czasie. Dobrze zaplanowane licówki ceramiczne potrafią służyć wieloletnio. W razie wyszczerbienia zwykle wymaga się wymiany pracy (naprawy bezpośrednie są możliwe, ale ograniczone).
Kompozyt ma nieco mniejszą odporność mechaniczno-chemiczną, ale łatwo go naprawić lub odświeżyć w gabinecie. To atut u pacjentów, którzy akceptują okresowe wizyty serwisowe.
Zakres preparacji i odwracalność
W obu rozwiązaniach dążymy do maksymalnej oszczędności tkanek.
Porcelana najczęściej wymaga kontrolowanej, minimalnej preparacji (często 0,3–0,7 mm) dla miejsca na materiał i adhezję; bywa, że przy drobnych korektach możliwe są licówki „no-prep”.
Kompozyt bywa mniej inwazyjny i w wielu przypadkach wystarcza delikatne wytrawienie szkliwa bez skrawania, zwłaszcza przy direct bonding.
Czas i przebieg leczenia
Licówki porcelanowe to zwykle 2–3 wizyty. Plan estetyczny i skan, ewentualny mock-up, następnie cementacja gotowych prac.
Licówki kompozytowe „direct” można wykonać nawet w jednej wizycie, co bywa kluczowe, gdy liczy się czas.
Koszty – inwestycja krótkoi długoterminowa
Porcelana jest droższa na starcie, ale daje dłuższą stabilność efektu i mniej częstych interwencji estetycznych. Kompozyt zwykle tańszy początkowo, wymaga natomiast okresowego odświeżania (polerowania, drobne naprawy), co rozkłada koszt w czasie.
Wskazania i ograniczenia – szybki przegląd kliniczny
Porcelana – głębokie przebarwienia, większe korekty kształtu/długości, nieregularności szkliwa, odbudowa symetrii, wysoki „smile line”.
Kompozyt – zamykanie przerw, wyrównania po urazach, drobne rotacje i korygowanie krawędzi, młodsi pacjenci, rozwiązania przejściowe przed orto/okluzyjną przebudową.
Uwaga!
Przy bruksizmie zawsze rozważa się szynę ochronną niezależnie od materiału; przeciążenia mogą skracać trwałość każdej pracy estetycznej.
Higiena i serwis, czyli co decyduje o długowieczności
Niezależnie od wyboru, najważniejsza jest dokładna higiena, delikatne nitkowanie, regularne kontrole i profesjonalne polerowania. Dla porcelany istotna jest precyzja cementacji adhezyjnej i gładki brzeg. Dla kompozytu, cykliczne odświeżanie połysku oraz szybkie korygowanie drobnych wyszczerbień.
Jak wygląda decyzja w praktyce? (scenariusze)
„Chcę możliwie najnaturalniejszego, trwałego efektu w przednich zębach.” → Porcelana, po uprzednim planie estetycznym i mock-upie.
„Potrzebuję szybkiej poprawy i możliwości łatwych poprawek.” → Kompozyt direct, z planem serwisowym.
„Mam duże przebarwienia i cienkie szkliwo.” → Zwykle porcelana (lepsze maskowanie przy mniejszej grubości).
„Szukam rozwiązania budżetowego na teraz, a docelowo porcelany.” → Kompozyt jako etap przejściowy, potem wymiana na ceramikę.
Przebieg leczenia w skrócie
Diagnostyka i plan: zdjęcia, skan, omówienie oczekiwań, kolorystyki i kształtów.
Projekt uśmiechu: wax-up/mock-up pozwala „przymierzyć” efekt i świadomie zatwierdzić kształt.
Wykonanie: porcelana – praca laboratoryjna i cementacja adhezyjna; kompozyt – modelowanie bezpośrednie lub pośrednie.
Kontrola i pielęgnacja: polerowania, instruktaż higieny, ewentualna szyna.
Jak podjąć dobrą decyzję
Porcelana: maksymalna estetyka i stabilność efektu, wyższy koszt początkowy, procedura kilkuwizytowa.
Kompozyt: szybka metamorfoza, niższa cena startowa, łatwe naprawy i okresowe odświeżanie, potencjalnie mniejsza odporność na przebarwienia.
Najlepszy wybór to ten, który odpowiada Twoim priorytetom (wygląd, czas, budżet, serwis) i warunkom zgryzowym. Dlatego zawsze zaczynamy od planu estetyczno-funkcjonalnego i rozmowy o oczekiwaniach. Dzięki temu licówki, niezależnie od materiału, będą wyglądać naturalnie i komfortowo służyć na co dzień.
